De woningnood voor jongeren is torenhoog. Er is bijna geen betaalbare woning meer te vinden. Na jaren van weinig aandacht voor de vastgelopen woningmarkt moet het overheidsbeleid nu toch echt veranderen. Veel partijen hebben bouwplannen in hun verkiezingsprogramma staan, maar waar moet je als jongere nou echt op letten? De werkgroep Wonen licht 4 stellingen uit die belangrijk zijn voor jongeren.
1. Huurprijzen in de vrije sector moeten worden gereguleerd
Veel jongeren huren noodgedwongen in de vrije huursector. Voor een huis kopen hebben ze nog te weinig vermogen en in de sociale sector kunnen ze door lange wachttijden niet terecht. De grote vraag naar huurwoningen die hierdoor gecreëerd wordt zorgt ervoor dat huisbazen kunnen vragen wat ze willen voor een huurwoning. €1450,- voor een klein appartementje is zeker geen uitzondering. Jongeren die in de vrije sector huren zijn hierdoor gemiddeld 40% tot zelfs 50% van hun inkomen kwijt. Veel te veel, want dat is geld dat je dus niet kunt gebruiken om bijvoorbeeld je studieschuld af te lossen en te sparen voor een koophuis. Een belangrijke oplossing die CNV Jongeren wil, is het reguleren van huurprijzen in de vrije sector. Hierdoor worden huizenbazen verplicht de huurprijs van de woning meer in lijn te brengen met de kwaliteit ervan. Een aantal partijen wil de hele vrije sector reguleren. Deze partijen hebben we groen gegeven in de kieswijzer. Daarnaast zijn er ook een paar partijen die slechts een gedeelte van de vrije sector huur willen reguleren. Deze partijen hebben we oranje gegeven in de kieswijzer. De partijen die de vrije huursector niet willen reguleren hebben we rood gegeven.
2. Nieuwbouwwoningen moeten bij jongeren terecht komen
Veel partijen willen meer huizen bouwen. Dat is ook nodig. Maar komen deze partijen ook echt bij jongeren terecht? De partijen die plannen hebben om een deel van de nieuwbouwwoningen te reserveren voor jongeren en starters hebben we hieronder groen uitgelicht. De partijen die hier geen specifiek plan voor hebben, zijn rood.
3. Er moeten maatregelen komen die de koopmarkt toegankelijker maken voor starters
Jongeren die een huis willen kopen ervaren veel belemmeringen die hen op achterstand zetten ten opzichte van andere huizenkopers. Zo hebben jongeren vaak nog maar weinig vermogen opgebouwd en mogen ze als ze een studieschuld hebben ook minder lenen. CNV Jongeren vindt dat starters die een huis willen kopen, ondersteuning moeten krijgen om deze belemmeringen te overbruggen. De partijen die startersgeld willen geven, waardoor het voor hen makkelijker wordt om een huis te kopen hebben we groen uitgelicht. In het geval van het CDA en de PvdA is dit in de vorm van een premiewoning. In het geval van Groenlinks een startkapitaal. De partijen die jongeren geen geld willen geven, maar er wel voor willen zorgen dat jongeren meer kunnen lenen – door bijvoorbeeld de studieschuld niet of minder zwaar te laten meetellen – hebben we oranje gegeven. De partijen die geen maatregelen voorstellen om koopstarters te helpen hebben we rood gegeven.
4. Er moet overheidsbeleid gevoerd worden om de stijging van de huizenprijzen te beperken
Hoe hoger de huizenprijzen, hoe moeilijker het wordt voor starters om een huis te kopen. Niet alleen een tekort aan koophuizen, maar ook belastingmaatregelen en hoeveel mensen kunnen lenen voor een huis, dragen bij aan de stijging van de huizenprijzen. CNV Jongeren vindt het daarom belangrijk dat er beleid gevoerd wordt om de stijging van de huizenprijzen te beperken. Denk bijvoorbeeld aan het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek, het afschaffen van de mogelijkheid om belastingvrij €100.000 te schenken, en het niet vergroten van de leenruimte voor de hypotheek. Partijen die deze maatregelen voorstellen hebben we groen uitgelicht. Daarnaast zijn er ook partijen die maatregelen noemen die lokaal effect kunnen hebben op de huizenprijzen, zoals bijvoorbeeld een woonplicht of opkoopbescherming tegen beleggers. Partijen die dit soort maatregelen voorstellen hebben we oranje uitgelicht. Partijen die geen maatregelen voorstellen om de stijging van de huizenprijzen te beperken of die zelfs maatregelen voorstellen die kunnen leiden tot een stijging van de huizenprijzen hebben we rood uitgelicht.
Verder lezen
Om je verder te helpen bij je keuze voor een partij, kun je natuurlijk ook een stemwijzer doen. Wij raden de Jongerenkieswijzer en het Woonkiescompas aan. Of je kunt je natuurlijk ook verdiepen in het verkiezingsprogramma van een partij die je interessant vindt. Voor meer informatie over wat experts hebben gezegd over de plannen van de politieke partijen voor de woningmarkt, kun je kijken op de website van het PBL. Of luister eens naar deze podcast!