Veel jongeren maken een “verkeerde” studiekeuze. Ten eerste stoppen jongeren met hun studie, omdat die niet meer bevalt. Een tweede probleem is dat jongeren een studie kiezen waarmee ze moeilijk een baan kunnen krijgen. Wat moeten we hiermee? Het valt me op dat de oplossingen voor de twee problemen precies tegenover elkaar lijken te liggen. Om niet voortijdig met de studie te stoppen, moet je het vakgebied kiezen waar je hart ligt. Om een goede baan te krijgen, moet je juist niet je hart volgen, maar de lijstjes met baankansen aflopen.
Op zoek naar het juiste antwoord op dit hersenbrekende dilemma ga ik eens bij mezelf te rade. Hoe heb ik mijn studie gekozen? Het viel me vooral op hoe irrationeel het proces verliep. Op de middelbare school wilde ik lange tijd Informatica studeren; ik was graag bezig met computers en wilde daar wel in verder. Taalkunde vond ik echter ook interessant. Toen ik op een open dag nog een gat in het programma moest vullen, kwam ik op een lijstje vrij toevallig de studie Kunstmatige Intelligentie tegen en kruiste deze aan. Uiteindelijk ben ik deze studie gaan volgen. Ik koos om de studie in Utrecht te gaan studeren, omdat dit de eerste stad was waar ik de studie bezocht en de binnenstad er vanuit de bus wel pittoresk uitzag.
Studieadviseurs, overheid en eigenlijk ook ikzelf zouden willen dat de studiekeuze een rationeel proces is. Een stroomdiagram waar je opties afkruist, paden inslaat en dan op de juiste studie terecht komt. In werkelijkheid hangt een studiekeuzeproces, zoals ik het zie, meer aan elkaar van toevallige ervaringen. Een webpagina die je bezoekt, de zon die schijnt tijdens een meeloopdag of een gesprek dat je ineens voert met een student. Op een gegeven moment krijg je een goed gevoel bij een studie of studentenstad en ga je voor jezelf goedpraten dat het toch echt de ideale keuze is.
Dit is een vrij mistroostig beeld van een studiekeuze, is er nog iets aan te doen? De willekeurigheid van een studiekeuze moet je accepteren, maar kun je enigszins tegengaan door zoveel mogelijk ervaringen op te doen. Toen ik afgelopen jaar mijn master moest kiezen, keek ik opnieuw rond. Ik wilde iets doen met het verwerken van taal door de computer. Ik werd na een open dag helemaal enthousiast over een Taalkundemaster met een klein blokje informatica erin. Na verder zoeken op internet koos ik uiteindelijk een master Kunstmatige Intelligentie tegen met daarbinnen een taalkunderichting. Door verder te kijken dan iets waar je al enthousiast over bent, kun je soms op een andere keuze uitkomen. Of dat in mijn geval een betere keuze is, zal de toekomst moeten uitwijzen.
De vraag hoe een studiekeuze eruit moet zien, blijft staan: je passie of je toekomstige baankans achterna lopen? Het is goed om dan eerst uit te zoeken waar je passie eigenlijk ligt. Ik hoop dat uit mijn verhaal blijkt dat het de moeite waard is om zoveel mogelijk opties te onderzoeken, ook de onverwachte. Dan kom je het meest in de buurt van de studie waar je warm voor loopt. Verder heb ik tijdens de keuze van mijn master gemerkt dat je een bepaalde passie met meerdere studierichtingen kunt invullen. De ene studie die je na aan het hart ligt, kan meer kans op een baan bieden dan een andere.