Veel millennials hebben de hoop verloren dat ze een huis kunnen kopen. Hun geld – en meer – geven ze uit aan leuk en luxe, waardoor ze financieel in de knel komen. Hoe de havermelk-latte-index kan helpen.
Zou je dat wel doen?, vroeg Justine Feitsma aan een vriend. „Hij hield van luxe spullen en kocht altijd dure pijnboompitten voor op de salade, maar aan het einde van de maand stond hij steevast in de min.” De man was universitair opgeleid en wist wat hij fout deed, maar paste zijn gedrag niet aan. Feitsma: „Het leven moet wel leuk zijn.”
Zij is millennial en voorzitter van CNV Jongeren. Nog voordat de Russen besloten Oekraïne binnen te vallen, wat leidde tot forse prijsverhogingen van energie en voedsel, nam de jongerenvakbond het initiatief voor de Budget-Bus. Aanleiding was het gegeven dat veel jongeren de eindjes niet of nauwelijks aan elkaar konden knopen. De financiële problemen waren vooral het gevolg van de hoge studieschulden en hoge woonlasten. Maar het onderliggend probleem was dat veel jongeren niet hadden geleerd om te gaan met geld. Zonder dat ze een idee hadden wat ze elke maand ontvingen en uitgaven, sloten ze lukraak abonnementen af en kochten ze op afbetaling.
Budget-Bus
CNV Jongeren parkeerde de Budget-Bus bij bedrijven en nodigde jonge werknemers uit. In de bus werd berekend wat ze te besteden hebben en hoeveel ze uitgeven. Het overzicht leidde tot inzicht én vragen. Ga je ook naar de sportschool waar je een abonnement op hebt?
Een makkelijke oplossing bestaat, weet Justine Feitsma, ook al staan Instagram en TikTok vol met reclames over online gokken en beleggen in crypto’s. „Uit onderzoek blijkt dat veel jongeren in deeltijd werken. Ze zouden meer kunnen gaan werken, als sparen geen optie is.”
Spaarplatform Raisin, geleid door Eelco Habets uit Maastricht, deed onderzoek naar de millennials. Zo worden de mensen genoemd die tussen 1980 en 2000 zijn geboren en die vaak door ouderen, zoals de babyboomers en generatie X, als verwend en lui worden weggezet. Maar de millennials hebben het niet gemakkelijk, vooral niet op financieel gebied, meent Raisin.
Studieschuld
Het spaarplatform verwijst naar onderzoek uit 2022 waaruit blijkt dat 49 procent van de millennials zich financieel kwetsbaar voelt. Velen hebben een studieschuld van tienduizenden euro’s opgebouwd omdat ze geen studiefinanciering kregen. Ze staan vaak onderaan de wachtlijst voor een sociale huurwoning en kunnen de huren van een huis in de vrije sector niet betalen.
Een koopwoning is al vaak helemaal buiten hun bereik, zelfs met twee inkomens. Volgens het CBS spendeerden huurders onder de 35 jaar in 2021 gemiddeld 41 procent van hun inkomen aan huur. Het gemiddelde voor alle leeftijdsgroepen ligt op 33 procent. Velen komen rond, maar hebben geen buffer. Door de hoge inflatie wordt hun financiële kwetsbaarheid vergroot.
Waar in 2012 nog 44 procent van de 18- tot 30-jarigen thuis woonde, liep dat percentage in 2021 op naar 53. Omdat ze hun geld niet aan huur of hypotheek uitgeven, brandt het in hun zak. Het wordt uitgegeven aan reisjes, etentjes en luxe. Een ontoereikend budget vermindert de koopdrift geenszins, constateert Raisin.
Spaartips
De uitgaven worden gedaan onder het motto ‘koop nu, betaal later’. De creditcardschulden van millennials schieten de lucht in. En de volgende generatie, de kinderen van de millennials, zal de big spenders in hun drang naar bling nog ver overtreffen, zo is de verwachting.
Raisin geeft de millennials een aantal spaartips, zodat ze hun kroost alsnog het goede voorbeeld kunnen geven.
Zo is het handig een doel voor ogen te hebben. Geadviseerd wordt een financiële buffer te hebben van minstens driemaal je salaris. Zo kom je niet in de problemen als je onverwacht zonder inkomen komt te zitten. Als je al een buffer hebt, kun je ook sparen voor een reis, opleiding of auto.
Als je een spaarrekening wilt openen, kies dan niet klakkeloos voor je thuisbank. Die je wellicht gekozen hebt, omdat je ouders dezelfde hebben. Zoek naar een bank die een hoge rente biedt. Het is vervolgens handig om automatisch te sparen. Als je niet veel kunt missen, start je met een klein bedrag en bouw je dat langzaam op.
Koffie to go
Geld besparen is verstandig. Dat laat onverlet dat je geld mag uitgeven aan zaken die niet noodzakelijk zijn, maar die je wel belangrijk vindt. Wil je je koffie to go niet opgeven, kijk dan of je het aantal kunt minderen.
En mogelijk is beleggen een optie. Raisin verwijst naar zijn havermelk-latte-index: wie vanaf zijn 25ste elke maand 100 euro inlegt, incasseert tegen zijn pensioen 120.735 euro. Die 100 euro is 20 havermelk-lattes à 5 euro; 1 per werkdag.
Raisin-directeur Habets, zelf een millennial: „Jongeren verwachten op latere leeftijd meer geld over te houden, zonder dat dit zeker is, en beschouwen het nadenken over de toekomstige financiën als iets voor later. Dit resulteert vaak in uitgaven zonder voldoende overweging. In combinatie met een consumptiecultuur die gevoed wordt door sociale media, ligt overconsumptie op de loer.”
Door Peter Heesen