Uit de banenkansenmonitor van SEO Economisch Onderzoek blijkt dat er 10.000 minder banen voor startende jongeren na de eerste coronagolf zijn. CNV Jongeren wil dat het kabinet snel met een landelijke aanpak jeugdwerkloosheid komt om een valse start voor jongeren op de arbeidsmarkt te voorkomen en kansenongelijkheid tegen te gaan.
Justine Feitsma, voorzitter van CNV Jongeren, zegt: “Wij balen van de onnodige en snelle stijging van de jeugdwerkloosheid. Al voor de crisis was duidelijk dat jongeren veel vaker een flexcontract hebben en daarmee kwetsbaar zijn in een economische crisis. Deze kwetsbaarheid heeft nu ook reële consequenties die vragen om een landelijk pakket aan maatregelen speciaal gericht op het versterken van de arbeidsmarktpositie van jongeren.”
Oproep voor landelijke aanpak
Aan het begin van de coronacrisis heeft CNV Jongeren met andere jongerenorganisaties het kabinet meerdere malen opgeroepen om snel actie te nemen met een landelijke aanpak jeugdwerkloosheid. Feitsma: “Het kabinet heeft nog steeds geen landelijke aanpak ontwikkeld en de gevolgen zien we maar al te goed in het SEO-rapport: nu al 10.000 minder banen voor jongeren. Voor jongeren heeft werkloosheid vaak een blijvende impact op carrièrekansen, inkomenspositie en levensgeluk. Deze effecten worden verergerd naarmate de periode van werkloosheid langer aanhoudt en hier maken wij ons grote zorgen om.”
Daarnaast maakt CNV Jongeren zich zorgen over de toenemende kansenongelijkheid, want jongeren met een kwetsbaardere positie – zoals uitvallers en mbo-bol afgestudeerden – hebben het nog moeilijker. Wij roepen het kabinet dan ook op om naast het financieren van regionale projecten, ook landelijke handvatten te creëren om de jeugdwerkloosheid aan te pakken. Hieronder zijn onze voorstellen voor deze landelijke aanpak beschreven.
voorstellen:
- Maak het mogelijk voor werkgevers om specifieke vacatures voor jongeren te plaatsen. Om de instroom bij jongeren op de arbeidsmarkt op gang te houden, willen wij werkgevers stimuleren om vacatures te plaatsen speciaal voor jongeren of om jonge sollicitanten voorrang te geven. Dit gebeurde al in 2017 toen werkgevers in een pilot speciaal mochten vragen om jongeren.
- Verleng de WW-periode voor jongeren. Jongeren met een onzeker contract krijgen erg zware klappen in de coronacrisis. Voor hen is er niet veel meer dan de kortdurende WW van drie maanden. Wij willen dat jongeren die hun baan verliezen langer de tijd krijgen om iets nieuws te vinden. En pleiten hierom voor het verlengen van de kortdurende WW naar 6 maanden. Dan is er ook meer tijd en ruimte voor bij- en omscholing.
- Versoepel de terugbetalingsregeling studieschuld. Het is van belang de financiële positie van jongeren zoveel mogelijk te ontzien en de mogelijkheid te creëren een zo groot mogelijke buffer op te bouwen. Een versoepeling van de terugbetalingsregeling van de studieschuld zorgt ervoor dat jongeren, ook wanneer ze een baan hebben, de studieschuld niet hoeven terug te betalen zolang de crisis voortduurt.
- Stel een startersbeurs voor bij- en omscholing in. Door bij- en omscholing voor alle jongeren mogelijk te maken kunnen de effecten van de coronacrisis beperkt worden en jeugdwerkloosheid zoveel mogelijk voorkomen. Om dit mogelijk te maken stelt CNV Jongeren voor een startersbeurs in te stellen voor alle jongeren waarvan gebruik gemaakt kan worden om extra onderwijs te volgen.
- Schaf het leenstelsel zo snel mogelijk af en verhoog versneld de minimumjeugdlonen. Om de inkomenspositie van de werkende jongeren te verbeteren, zodat een buffer opgebouwd kan worden voor mogelijke komende jeugdwerkloosheid en om oneerlijke concurrentie tussen jongeren te voorkomen, vinden wij dat het leenstelsel zo snel mogelijk moet worden afgeschaft en de minimumjeugdlonen versneld moeten worden verhoogd.
- Breid de bijstand voor zelfstandigen uit naar een nationaal compensatiefonds. Om te voorkomen dat jongeren, grotendeels vanwege overheidsbeleid, in flexibele- en zzp-contracten te maken krijgen met een zware inkomstenterugval door de huidige coronacrisis, stellen wij voor de bijstand voor zelfstandigen uit te breiden naar een nationaal compensatiefonds. En dit compensatiefonds aan te houden tot zolang de crisis duurt.
- Stel een participatievoorziening in plaats van de traditionele uitkering. Om het mogelijk te maken enige vorm van werkervaring op te doen tijdens een periode van werkloosheid stelt CNV Jongeren voor een participatievoorziening in te stellen in plaats van de traditionele uitkering.