Woensdagavond was de tweede editie Bondte Burgers, het jongerenpanel van CNV Jongeren. Dit keer behandelden we het thema ‘stagevergoedingen’. Ruim 20 jongeren discussieerden mee over de stellingen ‘wat vinden we eigenlijk van stagevergoedingen?’ en ‘moeten we een landelijke stagevergoeding verplichtstellen? Na afloop concludeerden we dat een verplichte stagevergoeding noodzakelijk is, maar hoe implementeer je dit? Uit de toelichting blijkt dat er jongeren meerdere kansen zien om stagevergoedingen vorm te geven en te borgen.
Theoretisch kader
De avond werd inhoudelijk ingeleid door twee gastsprekers. Bram Loog, beleidsadviseur van het SBB, belichtte de rol van stages in het onderwijs en maakte duidelijk welke vormen van stages er te vinden zijn in het mbo. Jongerenorganisatie Beroepsonderwijs (JOB) liet aan de hand van binnenkomende klachten zien dat we niet alleen moeten toezien op de kwantiteit – het geld – maar ook de kwaliteit van stages.
Kansrijke ideeën
De jongeren startten in kleine groepen, om met elkaar te discussiëren over de stellingen en te brainstormen over oplossingen. Tijdens de avond werd duidelijk de het verplichtstellen van een stagevergoeding risico’s en bedreigingen kent. Jongeren voorzien het risico dat bij een minimale stagevergoeding, bedrijven afhaken als stageaanbieder. Dit kan krapte veroorzaken op de stagemarkt. Ook zien jongeren veel kansen en variatie voor het vormgeven van stagevergoedingen. De meest kansrijke ideeën heeft CNV Jongeren onderbouwd en gebundeld in een top 5.
#1 Verplichtstellen stagevergoeding
Het Jongerenpanel is het er over eens dat een stagevergoeding verplicht moet worden gesteld. De belangrijkste reden om een stagevergoeding te verplichten, is het voorkomen van uitbuiting en het terugdringen van werkdruk. Jongeren veronderstellen dat met een minimum stagevergoeding de kwaliteit van het stagebedrijf verbetert. Het bevordert een duurzame arbeidsrelatie met oog voor goede begeleiding. Enerzijds levert een stagiair het bedrijf geld op, anderzijds kan een jongere niet rondkomen zonder stagevergoeding. Zij zijn genoodzaakt om in de avonduren en het weekend te werken. Dit verhoogt de kans op uitval aanzienlijk.
#2 Stageparagraaf in cao
Er zijn verschillende vormen bedacht om de verplichtstelling van de stagevergoeding te integreren. Prioriteit ligt volgens het jongerenpanel op studenten van BOL-opleidingen. Voor de meeste werkgevers, die een BBL’er in dienst hebben, is het al vanzelfsprekend dat er een arbeidscontract is. Mbo-studenten die een BOL-opleiding volgen, lopen tijdens hun studie op enig moment minstens 28 uur per week stage met een minimale duur van drie maanden. Deze studenten leveren hetzelfde werk als een deeltijd student, maar het is nog niet gebruikelijk dat zij een arbeidscontract ontvangen. Tevens is de kans op uitbuiting en een te hoge werkdruk bij deze studenten het grootst.
#3 Variatie in stagevergoeding
De vergoeding hoeft niet alleen uit geld te bestaan, stelt het jongerenpanel. Een stagiair kan er ook bij gebaat zijn om ter aanvulling op de minimale stagevergoeding, een alternatieve vergoeding te ontvangen. Alternatieve stagevergoedingen zijn cadeaubonnen, declareren van reiskosten, extra cursussen en/of een tijdelijk contract na het succesvol doorlopen van de stage.
#4 Minder collegegeld tijdens stage
Een grote kostenpost is nog steeds het collegegeld, stelt het jongerenpanel. Jongeren vragen zich hardop af: ‘waarom moeten studenten wel duizenden euro’s betalen aan collegegeld, als ze geen les krijgen vanwege stage?’ Zij benadrukken dat zij dan extra geld moeten lenen, wat zorgt voor hoge schulden later, of dat zij in avonduren en weekenden een tweede baan moeten aannemen, wat de kans op een burn-out vergroot.
#5 Inzicht in reëel vergoedingen
Een stagevergoeding verplichtstellen is een ideaal doel dat vraagt om tijd, geld en bewustwording van de noodzaak. Een eerste stap vooruit is studenten bewustmaken van reële starterssalarissen en stagevergoedingen per opleidingsniveau, opleidingsprofiel en sector. Als jongeren weten wat gebruikelijk is, dan kunnen zij dit inzetten tijdens de stageonderhandeling met een potentieel stagebedrijf. Het Jongerenpanel stelt voor om deze richtlijnen te bundelen op internet.