Studenten bouwen enorme schulden op door het leenstelsel, maar dat is voor Kabinet Rutte-III nog niet genoeg. Om het leenstelsel ‘betaalbaar te houden’ wordt de rente op studieschuld voor studenten die vanaf 2020 gaan studeren namelijk verhoogd, waardoor de maandlasten bij terugbetaling 18 procent hoger worden. Ex-studenten zijn daardoor in de toekomst duizenden euro’s duurder uit. Daarom roepen het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), de Nationale Jeugdraad (NJR), CNV Jongeren en de vier politieke jongerenorganisaties van de zittende regeringspartijen, namelijk de JOVD, CDJA, Perspectief en de Jonge Democraten, de Tweede Kamer op om het voorliggende wetsvoorstel van tafel te halen. CNV Jongeren-voorzitter Semih Eski: “CNV Jongeren maakt zich sinds de invoering zorgen over de negatieve effecten van het ‘sociaal leenstelsel’. Door het verhogen van de rente op de studielening wordt studeren opnieuw duurder gemaakt. Het is een verkeerd signaal aan studenten dat investeren in je toekomst gelijk staat aan het maken van forse schulden. Het zou een mooi gebaar zijn van het kabinet als dit plan van tafel gaat”.

Verschil van duizenden euro’s

Voor studenten geldt nu dat de studieschuld wordt gekoppeld aan de vijfjaarsrente, maar die wordt met het wetsvoorstel afkomstig uit het regeerakkoord gekoppeld aan de tienjaarsrente. Een gemiddelde studielening zal volgens berekeningen van het CPB 21.000 euro bedragen. Onder de sociale voorwaarden van het leenstelsel mogen studenten er 35 jaar over doen om dat bedrag af te lossen, maar betalen daarmee ook 35 jaar een verhoogde rente. Bij de gemiddelde schuld is het maandbedrag nu ongeveer 70 euro (bij een 5-jaarsrente) en per 2020, als de rente voor 10 jaar wordt vastgezet, ongeveer 82 euro, aldus de berekeningen van het Ministerie van OCW. Het is gezien het fluctueren van de rentestanden een grote kans dat de rente ook hoger kan uitvallen en studenten nóg meer moeten betalen. Al eerder sprak de oppositie (behalve de SGP) in de Eerste Kamer zich uit tegen het wetsvoorstel. LSVb-vicevoorzitter Carline van Breugel: ‘’Eerst wordt de basisbeurs afgeschaft waardoor jonge mensen zich diep in de schulden moeten steken. Nu worden slechts drie jaar na invoering de spelregels veranderd en draait de student ook nog op voor de kosten van dit onmogelijk sociaal te noemen stelsel”.

Regering verhaalt hogere kosten leenstelsel op student

De reden voor de verhoging in het wetsvoorstel luidt dat de rente die de Staat zelf voor studieleningen betaalt ook een langere tijd vaststaat. Ofwel, de kosten van de overheid komen niet overeen met de situatie vóór het leenstelsel. Als remedie wordt van studenten geëist dat zij deze kosten op zich nemen. Weer moeten studenten de knip trekken om het leenstelsel betaalbaar te houden. Dat is een klap in het gezicht van de student en niet conform de afspraken. JOVD-voorzitter Splinter Chabot: ‘’Een eigen financiële bijdrage voor je studie vindt de JOVD meer dan normaal en daarom vindt de JOVD het logisch dat het sociaal leenstelsel is ingevoerd, maar de overheid moet de student niet gaan uitknijpen. De eerder bepaalde regeling voor de te betalen rente wordt nu achteraf gewijzigd. En dat kan niet: afspraak is afspraak!’’

Immense schuldenberg in het vizier

Naast de verhoging van de rente op studieschuld berichtte de NOS onlangs dat de nationale studieschuld volgens cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) weer is gestegen. Waar in 2009 de studieschuld op 4,9 miljard lag, is de huidige studieschuld, kijkende naar terugbetalende studenten, 11,2 miljard (tot en met 2016). Wanneer ook de jaargangen vanaf 2016 worden meegenomen, blijkt uit de www.nationalestudieschuld.nl dat de studieschuld op ruim 20,5 miljard zit en exponentieel stijgt. De jongerenorganisaties maken zich zorgen of dit afbetaalstelsel op de langere termijn wel houdbaar is. Op het moment dat studieschulden in de toekomst nog veel hoger worden in combinatie met dat er fors meer rente wordt geheven, ontwikkelt de staat een schuldenstelsel dat uit zijn voegen barst en totaal niet duurzaam is. Er gaat zelfs zoveel rente geheven worden dat het Ministerie verwacht dat er structureel 36 miljoen euro per jaar niet geïnd kan worden. CDJA-voorzitter Lotte Schipper: “De invoering van het leenstelsel was het startschot van de schuldengeneratie. Vanaf dit moment werd voor een grote groep jongeren onderwijs onbereikbaar en onbetaalbaar. Met de verhoging van de rente wordt dit probleem alleen maar erger. Het kabinet zou de gevolgen van het leenstelsel juist moeten verkleinen, niet vergroten”.