Geef jongere werknemers de juiste start – een interview met Semih Eski
Eerlijk, gezond en veilig werken: dat begint al bij jongeren. Het is dus zinvol om deze doelgroep goed te begrijpen. Een juiste start van hun carrière is van belang voor zowel de werkgever als de jongere zelf. Semih Eski, voorzitter van CNV Jongeren, weet als geen ander wat de sleutels zijn voor het werken met jongere werknemers. In dit gesprek gaf hij SZW zijn visie over een aantal vragen en stellingen, plus relevante tips.
Stelling: ‘Hoe beter het gaat met de werknemers, hoe beter het gaat met de werkgevers’
Het is van belang, dat we blijven nadenken over de vraag hoe om te gaan met jonge werknemers. Voor een werkgever kan het bijvoorbeeld verleidelijk zijn om te denken in termen van kortetermijnwinst en het concurreren op loon. Vanuit CNV Jongeren denken wij dat werkgevers hiermee een verloren wedstrijd spelen. Werkgevers kunnen onmogelijk concurreren op loon met landen in Azië. Wij denken dus dat werkgevers het verschil kunnen maken door niet te concurreren op kosten, maar op kennis en door te investeren in scholing.
Kwetsbare jongeren
Jongeren zijn kwetsbaar op de arbeidsmarkt en weten vrij weinig over eerlijk, gezond en veilig werk. Het is van belang dat werkgevers zich hier bewust van zijn en hier actiever op inspelen. Neem de jonge werknemer vanaf het begin mee in de veiligheidsinstructies: hoe zwaar mag je tillen? Wat zijn de werktijden? Ook voor de langere termijn is het heel belangrijk om jongere werknemers vanaf het begin mee te nemen zodat zij een goede indruk krijgen van de arbeidsmarkt. Dit begint eigenlijk al vanaf de sollicitatieprocedure.
Maatschappelijk verantwoord aannemen
Werkgevers zouden al transparanter moeten zijn tijdens de sollicitatieprocedure. Vaak worden jonge sollicitanten afgewezen en hebben ze geen idee waarom. Nazorg is daarom heel belangrijk, ook op de lange termijn voor werkgevers. Deel achteraf mee wie is geselecteerd en waarom. Bijvoorbeeld: ‘gekozen is voor iemand van die leeftijd met die studieachtergrond en die werkervaring’.
Het sollicitatieproces vormt een allereerste kennismaking met de arbeidsmarkt en dat is zo belangrijk voor de verdere carrière van de jongeren. Het kan ook helpen om jongeren na een afwijzing tips te geven over wat ze anders en beter kunnen doen om in de toekomst meer kans te maken op de baan. Zo kunnen jongeren zich voor een volgende keer nog beter voorbereiden en hun kansen vergroten om aangenomen te worden. Een andere optie is het aanbieden van een netwerkgesprek over eventueel andere mogelijkheden binnen de organisatie. Zo kunnen werkgevers jongeren door kennis te delen goed verder op weg helpen bij hun zoektocht naar een baan.
Open organisatiecultuur cruciaal
Bij eerlijk, gezond en veilig werk gaat het natuurlijk niet alleen om de fysieke aspecten; even belangrijk is een sociaal veilige omgeving. Een omgeving waarin het normaal is om elkaar bijvoorbeeld aan te spreken op ongewenste omgangsvormen. Dit is niet alleen in het belang van de werkgever maar ook in het belang van de werknemer.
Daarbij willen jongeren op informele wijze meepraten, met name over specifieke thema’s. Vandaar dat er gewerkt moet worden aan een open en positief werkklimaat waarin jongeren op een laagdrempelige manier mee kunnen denken.
Eigen verantwoordelijkheid essentieel
240.000 jonge werknemers tussen de 25 en 35 jaar (dat is 17% van de jongeren) zitten thuis door een burn-out of door werkstress. Dit komt onder andere door oneerlijk, ongezond en onveilig werken. Daarnaast zien we dat jongeren de cao’s vaak niet begrijpen. Deze cao’s zouden in eenvoudiger en begrijpelijkere taal geschreven moeten worden.
Daarentegen is eigen verantwoordelijkheid ook belangrijk. Het is belangrijk dat jongeren kritisch zijn en initiatief nemen om te kijken welke rechten en plichten ze hebben en zich aansluiten bij een vakbond.
In het onderwijs beginnen
CNV Jongeren streeft ernaar om het komende schooljaar jongeren op te leiden om voorlichting te geven op mbo-scholen over o.a. de thema’s eerlijk, gezond en veilig werken. Dit doet CNV met DOORZAAM. Er komt een boekje uit over de lifeguards (CNV Jongeren die getraind zijn om gastlessen te geven over knelpunten rondom veilig en gezond werken). Onderwerpen zijn: houd rekening met de rol van de werkgever en werknemer en ook met de rol van de onderwijsinstelling. Werknemersvaardigheden leer je in de praktijk. Risico’s van eerlijk, gezond en veilig werk zouden meegenomen kunnen worden in ‘Loopbaanoriëntatie en Begeleiding’-lessen (LOB). Door middel van dit soort projecten probeert CNV Jongeren een steentje bij te dragen om eerlijk, gezond en veilig werk te bevorderen.