Op woensdag 5 juni 2019 heeft de Sociaal-Economische Raad (SER) samen met de vakbonden CNV, FNV en VCP en de werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO voorstellen gepresenteerd voor de vernieuwing van het pensioenstelsel. Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid was hierbij aanwezig en heeft namens het kabinet gereageerd op de plannen. CNV Jongeren is blij dat er na een lange periode van onderhandelen het gelukt is om, in het belang van jong en oud, in de polder te komen tot afspraken over de toekomst van het pensioenstelsel. Hieronder is onze inzet en eerste reactie te lezen op de gepresenteerde plannen.
Inhoudelijke reactie op principeakkoord
CNV Jongeren is positief over het principeakkoord dat is bereikt over pensioenen. Het is een evenwichtig akkoord voor jongeren en ouderen. Ook is het in lijn met veel van onze wensen.
Positieve elementen
De sterke elementen van het huidige pensioenstelsel blijven behouden. De afschaffing van de doorsneesystematiek is winst voor jongeren. Hierdoor krijgen jongeren voortaan een pensioenopbouw die past bij de ingelegde premie en gaan ze meer pensioen opbouwen. Dit maakt het nieuwe pensioenstelsel evenwichtiger. Een ander belangrijk positief punt is dat de communicatie en transparantie over pensioenen eenvoudiger en begrijpelijker wordt. Jongeren krijgen inzicht in het opgebouwde pensioen en daarmee meer vertrouwen dat er ook voldoende geld in de pot is gereserveerd voor hen. Een deel van de jonge werknemers bouwt momenteel geen of onvoldoende pensioen op via de werkgever, waaronder jongeren die werkzaam zijn in de uitzendsector. We zijn blij dat de minister de Stichting van de Arbeid vraagt om een aanvalsplan op te stellen, zodat meer mensen pensioen gaan opbouwen. We zijn ook te spreken over een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp’ers. Deze afspraak draagt bij aan een meer gelijk speelveld op de arbeidsmarkt en beschermt zzp’ers tegen verlies van inkomen bij arbeidsongeschiktheid.
Niet iedereen kan in goede gezondheid de AOW-leeftijd bereiken, dit geldt voornamelijk voor mensen met zwaar werk. Het is positief dat vervroegd uittreden haalbaar en betaalbaar is voor deze mensen. Gelukkig leven we allemaal gemiddeld langer. De huidige 1-op-1 koppeling voor de stijging van de AOW-leeftijd is echter voor veel mensen niet realistisch. Het tempo, dat bij een stijging van de levensverwachting van een jaar de AOW-leeftijd met 8 maanden stijgt, is niet alleen winst voor ouderen, maar ook voor jongeren. Jongeren hebben op de lange termijn belang om ook op tijd en gezond met pensioen te kunnen gaan.
Kritische kanttekeningen
CNV Jongeren vindt het belangrijk dat er een gelijk speelveld is op de arbeidsmarkt en iedereen die werkt ook voldoende pensioen opbouwt, ook zzp’ers. In eerste instantie is dit in het belang van henzelf, maar ook van de samenleving als geheel. Het is jammer dat het niet gelukt is om zzp’ers te verplichten om pensioen te sparen voor het inkomen van later. Dit hadden wij graag geregeld gezien. In het principeakkoord zijn er ook afspraken gemaakt over keuzevrijheid. “Iedereen wil keuzevrijheid, maar niemand wil kiezen” is een bekende uitspraak. Het is daarom goed om voorzichtig om te gaan met de mate van keuzevrijheid. Zoals eerder is aangegeven zijn wij blij met het afschaffen van de doorsneesystematiek. Tegelijkertijd is het van groot belang dat de compensatie adequaat wordt geregeld om te voorkomen dat er pech- en gelukgeneraties ontstaan.
Een stuurgroep zal in de komende periode een aantal zaken van het principeakkoord verder uitwerken. Net als bij het principeakkoord, is in de uitwerking evenwicht als het gaat om de belangen van de verschillende generaties van cruciaal belang. Niet alleen voor de korte termijn, maar ook voor draagvlak van jongeren in de toekomst. CNV Jongeren gaat ervan uit dat ook in dit traject de belangen van jongeren goed worden meegewogen.
Inzet CNV Jongeren
In de basis hebben we een goed pensioenstelsel dat internationaal wordt geprezen. Collectiviteit, solidariteit en verplichtstelling zijn elementen in het huidige stelsel die in een vernieuwd stelsel ook behouden moeten blijven. Tegelijkertijd is het belangrijk om het pensioenstelsel aan te passen aan de eisen van deze tijd, zodat ook jongeren in de toekomst kunnen genieten van een goed pensioenen. CNV Jongeren heeft zich in de afgelopen jaren nadrukkelijk en herhaaldelijk uitgesproken en actief in de polder ingezet voor de vernieuwing van het pensioenstelsel. Dit met als doel dat het beter aansluit op de arbeidsmarkt en onder jongeren het vertrouwen vergroot in het inkomen voor later. Het veranderen van het pensioenstelsel moet zorgen voor verbetering van het stelsel. CNV Jongeren heeft herhaaldelijk gepleit dat een nieuw pensioenstelsel moet voldoen aan een Triple-E-status: eerlijk, eenvoudig en evenwichtig. Dit betekent concreet dat alle werkenden verplicht pensioen opbouwen, waaronder mensen in witte vlekken, met een uitzendbaan en zzp’ers, mensen meer inzicht krijgen in het opgebouwde pensioen en dat jongeren pensioenopbouw krijgen die past bij de ingelegde premie. CNV Jongeren heeft in dat kader zich uitgesproken voor het afschaffen van de doorsneesystematiek, zonder dat generaties tegen elkaar worden uitgespeeld. In de afgelopen jaren hebben we in de discussies over het vernieuwen van het pensioenstelsel ook de solidariteit tussen generaties benadrukt.